Muhabir: Berfin Çağdaş
Antalya’nın Kumluca ilçesine bağlı Çaltı Mahallesi’nde, bir HES şirketinin üretim kapasitesini artırmak amacıyla (Güneş Enerji Santrali) GES projesi yapmak için bir gecede nar bahçelerinin kamulaştırılması, bölge halkının tepkisine neden oldu. 20 yıldır nar üretimiyle geçimini sağlayan mahalle sakinleri yayımlanan Cumhurbaşkanlığı kararıyla nar bahçelerinin sulak olan arazilerine “Kurak, sulanmayan, üzerinde ekonomik değeri olan hiçbir bitki yoktur” şeklinde rapor hazırlanarak kamulaştırma kapsamına alındı. Çaltı Mahalle Muhtarı İsmail Yavuz durumu Danıştay mahkemesine taşıyacaklarını dile getirirken bölgeye giderek açıklamalarda bulunan CHP Antalya Milletvekili Aykut Kaya ise, yapılan işlemin hukuksuz olduğunu savunarak kamulaştırma kararının iptal edilmesi çağrısında bulundu.
“NAR BAHÇELERİMİZ NOHUT BAHÇELERİNE DÖNÜŞTÜRÜLDÜ”
Konuyla ilgili konuşan Kumluca Çaltı Mahalle Muhtarı İsmail Yavuz, “Çaltı Mahallesi, Yanıklar Mevkii'nde faaliyette bulunan üç tane HES var. Burada Alakır Çayı vardı. Alakır Çayı da kuraklık nedeniyle suları kesildi. Artık sadece günlük dört saat bir üretim yapabiliyor. İnsanların günlük kullandığı suyla çalışan bir sistem hâline geldiler. Enerji yetersiz olunca, bu sefer yardımcı kaynak arayışına geçildi. Bu da HES’lere birleşik arazilerde acil kamulaştırma kapsamıyla yeni arazilerin kamulaştırılması şeklinde oldu. Bu kamulaştırılan alanlar, özellikle benim mahallemdeki Yanıklar mevkiinde, Çaltı Mahallesi sınırları içinde yer alıyor. Dereköy HES'in kamulaştırdığı arazilerin tamamı, yaklaşık 20 yıldır nar üretimi yapılan, son derece verimli nar bahçeleri. Oysa ki HES kurulumu için belirli şartlar vardır. Kuruluş şartnamesinde ve teknik özelliklerinde açıkça belirtilir: Kurak arazi olması gerekir, sulak alan olmamalıdır, yerleşim yeri içerisinde olmamalıdır, orman sınırında olmamalıdır. Ancak bu şartların hiçbirine uymamasına rağmen, EPDK adına bu alanlar kamulaştırıldı. Kamulaştırma altyapısı hazırlanırken düzenlenen raporlarda ise nar bahçeleri ‘nohut tarlası ve nadas alanı’ olarak gösteriliyor” ifadelerine yer verdi.
“ÇALTI MAHALLESİNİN TEK GEÇİM KAYNAĞI NAR BAHÇELERİ”
Süreci yargıya taşıyacaklarını GES projesinin doğru bir alanda yapılması gerektiğini dile getiren Muhtar Yavuz; “Sulak olan bu araziler için “kurak, sulanmayan, üzerinde ekonomik değeri olan hiçbir bitki yoktur” şeklinde rapor hazırlanarak bu araziler iznimiz olmadan acil kamulaştırma kapsamına alındı. Konuyla ilgili Danıştay'da yürütmenin durdurulmasıyla ilgili dava açıyoruz. Dava sürecinin nasıl ilerleyeceğini şu an bilemiyoruz. Ancak bizim burada yaşayan insanların rızası alınmadan, görüşü sorulmadan, herhangi bir fiyat teklifi dahi sunulmadan, 18 Temmuz akşamı Cumhurbaşkanı kararıyla acil kamulaştırma kararı alındı. Resmi Gazete’de yayımlandı. İnsanların burada tek geçim kaynağı nar üretimi. Üçer beşer dönümlük arazilerle çocuklarını okutan, evlerinin geçimini sağlayan köy halkı. Bu insanların elinde de bu topraklardan başka bir karış yerleri yok. Şimdi bu saatten sonra nereye gidecekler, ne yapacaklar, gerçekten bilmiyoruz. Evet, enerjiye ihtiyacımız var, doğru. Bir saat elektriğimiz kesilse tahammül edemiyoruz. Ama biz GES'e, HES'e karşı değiliz. Yerinde ve zamanında yapılmasına karşı değiliz. Uygun yerlerde yapılsın, ihtiyaç karşılasın. Ama insanların bahçelerine, tarlasına ‘çökme mantığıyla’ yapılmasına karşıyız. Mahallenin tam ortasında, köyün ortasında, tarım arazilerinin içinde bir HES yapılmasına karşıyız” dedi.
“NAR BAHÇELERİNİN YANINA GES KURULMASI DOĞAL YAŞAMI OLUMSUZ ETKİLEYECEK”
Süreci yakından takip ederek konuya tepki gösteren CHP Antalya Milletvekili Aykut Kaya ise sosyal medyadan şu ifadelere yer verdi:
“Vatandaşlarımız, geçimlerini sağladıkları bu verimli tarım arazilerini satmak istememiştir. Buna rağmen, bir gece ansızın yayımlanan Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle bu alanların Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) adına “acil kamulaştırıldığı” ortaya çıkmıştır. Kamulaştırma süreciyle ilgili olarak ne vatandaşların rızası alınmış ne de kendilerine herhangi bir bilgilendirme yapılmıştır. Üstelik hazırlanan resmi kamulaştırma raporunda, nar bahçeleri “kurak arazi” olarak gösterilmiş, burada yalnızca “nohut ve kuru mahsuller” yetiştirildiği belirtilmiştir. Oysa ki hepimizin bildiği üzere bu bölge, sulak bir arazi olup nar üretimiyle tanınmakta ve mahalle halkının neredeyse tamamı geçimini bu ürün üzerinden sağlamaktadır. Bu tarz uygulamalar, hem halkın ekonomik geleceğini hem de köyde kalma iradesini ciddi şekilde tehdit etmektedir. Devlet olarak kırsalda insanlarımızı tutmaya, üretimi teşvik etmeye çalışırken, alınan bu tarz kararlar vatandaşlarımızı zorla göçe zorlamaktadır. Halihazırda bölgede faaliyet gösteren HES, dere üzerindeki su miktarını zaten ciddi ölçüde azaltmış durumdadır. Şimdi bir de GES kurulması, buradaki doğal yaşamı ve ekolojik dengeyi telafisi mümkün olmayan biçimde olumsuz etkileyecektir.”
“PROJELER DOĞRU ARAZİLERDE YAPILAMALI”
Projelerin doğru arazilerde yapılması gerektiğini belirten Kaya, “Bizler HES'e de, GES'e de karşı değiliz. Ancak doğru yerde, doğru planlamayla ve vatandaşın rızasıyla yapılmasına taraftarız. Bu sebeple, vatandaşlarımızın bilgisi ve onayı olmadan gerçekleştirilen bu kamulaştırma kararının bir an önce iptal edilmesini, Kumlucalı hemşehrilerimiz adına yetkililerden talep ediyoruz” ifadelerine yer verdi.
